Transkrypcja nagrań w obcym języku – jak ją wykonujemy i co ma z nią wspólnego transliteracja?

Transkrypcja pozwala zapisać tekst mówiony, który pojawia się na nagraniu audio lub video. Dzięki temu można dokonać dalszej analizy materiału albo po prostu staje się on bardziej przystępny. Odbiorcy otrzymują możliwość przejrzenia treści, bez potrzeby odtwarzania nagrania lub na jego podstawie mogą zadecydować o przydatności materiału.

Dodatkowo transkrypcji często towarzyszy tłumaczenie, a nawet transliteracja. Jeśli język tekstu jest zapisywany w innym alfabecie niż docelowy, to konieczne jest jego przełożenie. 

W kolejnym Case Study opisujemy więc jak w dogadamycie.pl wykonujemy transkrypcję nagrań w obcym języku oraz jej tłumaczenie. Przedstawiamy również najczęstsze cele transkrybowania tekstu oraz trudności z tym związane.

• Transkrypcja – fonetyczny zapis języka mówionego. Transkrypcja może dotyczyć tylko wypowiedzi lub wszystkich dźwięków na nagraniu, np. onomatopei, pogody, hałasów.
• Transliteracja – metoda przekładu tekstu źródłowego zapisanego oryginalnie znakami jednego alfabetu przy użyciu znaków alfabetu docelowego np. transliteracja cyrylicy na łacinę. Zobacz Case Study na temat transliteracji w SEO —> Transliteracja i tłumaczenia SEO w pozycjonowaniu zagranicznym. Realizacja dla firmy konsultingowej

Metody transkrypcji tekstu

Transkrypcję można wykonać na kilka sposobów. Niektórzy po prostu spisują słyszany tekst na bieżąco. Jest to metoda najbardziej czasochłonna i chwila nieuwagi może doprowadzić do pomyłek. Nagranie należy więc przesłuchiwać nie raz, ale kilka razy, fragment po fragmencie, zatrzymywać i wznawiać odtwarzanie. Średnio na 1 godzinę nagrania tłumacz potrzebuje wtedy 2-3 godziny czasu na zapis. Lepszym rozwiązaniem jest więc automatyczne spisanie tekstu przez program. 

Automatyczny zapis można wykonać także na dwa sposoby. Najprostszym jest użycie edytora tekstu z funkcją zapisu dźwięku np. Google Doc. W tym celu trzeba ustawić funkcję nagrywania i język docelowy, a następnie odtworzyć materiał audio czy video. Nie jest to jednak rozwiązanie wolne od wad. Wystarczy, że osoba na nagraniu mówi niewyraźnie, z nieodpowiednim akcentem czy kilka osób zaczyna mówić na raz, wtedy tekst zostaje niepoprawnie zapisany i wymaga korekty. A korekta z kolei wiąże się z kolejnym odsłuchiwaniem nagrania oraz zatrzymywaniem go w konkretnych momentach. Oznacza to powrót do punktu wyjścia.

Najlepszą metodą transkrypcji jest korzystanie z narzędzi przeznaczonych do zapisu nagrań. Ich ogromną zaletą jest oszczędność czasu, podniesienie jakości tekstu oraz ułatwienie pracy tłumacza. Przykładem programu do transkrypcji jest chociażby Descript, w którym zapis wspiera sztuczna inteligencja. Najpierw odczytuje tekst, następnie dba o jego poprawny zapis. Program w bezpłatnej wersji świetnie radzi sobie z rozpoznawaniem poszczególnych słów. Pracę przy wielu projektach jednocześnie umożliwia natomiast wersja płatna – daje więcej możliwości tłumaczom. 

Inne przykłady programów do transkrypcji to oTranscribe czy Express Scribe. To tylko niektóre z nich, w zależności od preferencji, każdy tłumacz może wybrać takie narzędzie, z którym najlepiej będzie mu pracować. 

Jakie są rodzaje transkrypcji?

Wyróżniamy dwa podstawowe rodzaje transkrypcji – standardową i pełną. W transkrypcji standardowej spisywany jest tylko tekst wypowiedzi. W transkrypcji pełnej natomiast oprócz rozmów zapisywane są towarzyszące im dźwięki – reakcje tj. westchnienia, brawa, śmiech, ale też odgłosy z otoczenia. 

Jaki rodzaj transkrypcji pojawia się najczęściej w zamówieniach? To zależy od celu późniejszego wykorzystania tekstu. Jednak częściej mamy do czynienia ze standardową transkrypcją nagrań. 

Niektóre z programów do automatycznego zapisu pozwalają wykonywać obydwa jej rodzaje, więc tłumacz nie musi dodatkowo wsłuchiwać się w nagranie. 

Poza tym istnieje transkrypcja symultaniczna, czyli realizowana w czasie rzeczywistym. Wykonywana jest przez transkrybentów na bieżąco, w trakcie spotkania, programu, wydarzenia itp. Wymaga więc pełnego skupienia oraz wiedzy na określony temat. Dzięki temu łatwiej spisywać usłyszane wypowiedzi i informacje. 

Transliteracja i jej związek z transkrypcją

Transkrypcja i transliteracja to zupełnie inne pojęcia, chociaż brzmią podobnie. Obydwie metody są jednak związane z tłumaczeniem oraz występują wspólnie podczas zamiany mowy na tekst. Definicje podane na początku artykułu uwidaczniają ich różnice. Można je też dostrzec na przykładzie:

я ем одно яблоко в день (zapis oryginalny w cyrylicy)

Ya yem odno yabloko v den. (zapis po transliteracji na alfabet łaciński)

Jem jedno jabłko dziennie. (zapis tłumaczenia)

W przypadku dwóch różnych alfabetów transliteracja jest niezbędna do prawidłowego tłumaczenia tekstu. Transkrypcja jest pierwszym etapem w tym procesie, polega na zapisie ze słuchu. Tłumaczenie natomiast końcowym, które pomaga w zrozumieniu nagrania docelowym odbiorcom. 

Jeśli więc klient chce, aby jego nagranie np. w alfabecie gruzińskim, arabskim, cyrylicy było zrozumiałe dla użytkowników łaciny, musi zlecić transkrypcję wraz z transliteracją tekstu.

Cele wykonywania transkrypcji

Pora przyjrzeć się celom transkrypcji. Oto kilka z nich:

1. Tekst w formie zapisu jest łatwiejszy do przyswojenia, pozwala wrócić do konkretnych fragmentów lub dodatkowo je wykorzystać. Zwłaszcza, kiedy mamy do czynienia z językiem obcym, zapis pozwala lepiej zapoznać się z treścią materiału. Umożliwia to również osobom niesłyszącym. 
2. Zapis nagrania pozwala na jego rozpowszechnienie. Niektórzy zamiast słuchać wolą czytać i mają pamięć wzrokową. Tekst mogą skopiować i zaznaczać w nim ważne dla siebie wyrażenia, uczyć się nowych pojęć. Poza tym pozwala on wyszukać pożądane frazy, co przyspiesza znalezienie konkretnych informacji. 
3. Na podstawie transkrybowanego tekstu powstają inne materiały – np. artykuły blogowe, case study, poradniki. Wystarczy zredagować nagranie, dodać teorię, przykłady. Tak generowany jest content, który wspiera strategię marketingową firmy. Może zostać opublikowany na stronie www, rozesłany jako PDF albo e-book. 
4. Jeśli więc można tworzyć na podstawie transkrypcji content internetowy, to wspiera ona także pozycjonowanie witryny. Ponadto tekst umieszczony pod nagraniem na YouTube rozpowszechni video w sieci. Algorytmy Google indeksują bowiem tylko treści pisane, więc dodanie do nagrań tekstu generuje ruch na stronie. 
5. Tekst z nagrania stanowi źródło treści, które mogą być wykorzystywane w mediach społecznościowych np. w formie posta, infografiki, ankiety, relacji. Tym samym przyczynia się do budowania wizerunku firmy, uatrakcyjnia profile. 

Trudności w wykonywaniu transkrypcji – cechy dobrego transkrybenta

Transkrybentem nie może zostać każdy. Po pierwsze trzeba orientować się w wielu tematach albo objąć specjalizację, która pozwoli na wykonywanie określonych transkrypcji. Po drugie należy być cierpliwym i dokładnym. Nawet jeśli do zapisu wykorzystywane jest konkretne narzędzie i później trzeba tylko dokonać korekty tego, co zostało zapisane z nagrania, to konieczne jest jego dokładne przesłuchanie oraz uchwycenie wszystkich fragmentów wypowiedzi oraz ewentualnych dźwięków. 

Dla przykładu tłumacz o wykształceniu medycznym będzie odpowiednią osobą do transkrypcji wykładów czy konferencji medycznych, a ten o wykształceniu technicznym najlepiej odnajdzie się w instrukcjach obsługi czy testach urządzeń. 

Transkrypcja wymaga też elastyczności. Raz zlecenie dotyczy transkrypcji standardowej programu publicystycznego, innym razem wywiadu z historykiem, a jeszcze innym transkrypcji pełnej przemówienia politycznego. Każdy z tych materiałów musi zachować odpowiednią formę, zostać wysłuchany i zapisany bez pominięcia żadnego szczegółu. A często wymaga też zapoznania się wcześniej z tematem nagrania, czyli researchu. 

Dodatkowym utrudnieniem bywa słaba jakość nagrania. Kiedy zawodzą narzędzia do automatycznego zapisu, konieczne jest wprowadzenie czynnika ludzkiego. Tłumacz musi dobrze wsłuchać się w tekst i zapisać go w zrozumiały sposób. Zdarza się też, że podczas nagrania mówi kilka osób, mają one podobne głosy albo zaczynają sobie przerywać. Program tego nie wychwyci – człowiek już tak. Im więcej dzieje się na nagraniu, tym trudniej wykonać zlecenie. Tylko kilkakrotne przesłuchanie i zorientowanie w temacie rozmowy pomoże w prawidłowym zapisie.

Nie tylko szumy czy przerywane wypowiedzi mogą przeszkadzać w transkrypcji. Czasami trudno ją wykonać przez emocje, jakie pojawiają się podczas nagrania. Pełna transkrypcja wymaga z kolei ich ujęcia – wszelkie westchnienia, podniesiony głos, czasami nawet ton wypowiedzi są bardzo ważne. Tłumaczenie emocji jest zresztą równie trudne i wymaga dodatkowych kompetencji. 

Więcej o tym pisaliśmy w artykule: Czym są emocje i jak je tłumaczyć?

Każdy zapis, zanim zostanie odesłany do klienta, musi zostać skrupulatnie sprawdzony. Dbałość o szczegóły to kolejna cecha dobrego transrybenta, która jest kluczem do sukcesu.

Jakie zlecenia transkrypcji otrzymujemy najczęściej?

Najczęściej transkrybowane są przez naszych tłumaczy nagrania:

• wywiadów
• szkoleń,
• wykładów,
• konferencji,
• spotkań,
• programów,
• webinarów,
• podcastów itp.

Zdarza się jednak, że zamówienia dotyczą spisania rozmowy telefonicznej, treści notatek głosowych, nagrań z dyktafonu. Bywają one wykorzystywane nawet jako materiały dowodowe w postępowaniach sądowych. Bardzo ważna jest więc profesjonalna realizacja takich zamówień. 

Jak wykonujemy transkrypcję w dogadamycie.pl?

Możesz liczyć na nasz profesjonalizm, szybką realizację zlecenia, a także pełne bezpieczeństwo nagrania, które nam prześlesz. Zlecenia transkrypcji realizujemy w kilku krokach:

1. Tłumacz odtwarza materiał pierwszy raz. Zapoznaje się z jego tematyką, wykonuje dodatkowy research na potrzeby lepszego zrozumienia tematu wypowiedzi, związanych z nim wydarzeń, definicji, wyrażeń, nazwisk, miejsc itp.
2. W kolejnym kroku wykonuje transkrypcję zgodnie z zamówieniem – standardową, pełną, z transliteracją itd. Może dodać znaczniki czasu, komentarze, których wymaga zapis. 
3. Po zakończeniu zapisu odtwarza nagranie jeszcze raz, śledząc uzyskany tekst podczas słuchania. Sprawdza, czy aby nic mu nie umknęło, dokonuje ostatecznych poprawek. 
4. Jeśli zamówienie obejmuje tłumaczenie, dokonuje przekładu tekstu na wybrany język obcy. Zachowuje poprawność językową i gramatyczną, nie ingerując jednak w treść nagrania. 

Im częściej wykonywana jest transkrypcja, tym łatwiej sporządzić jej zapis. Nasi tłumacze posiadają dlatego duże doświadczenie w transkrybowaniu tekstu, aby móc przygotować zamówienie zawsze w ustalonym terminie i o tym samym wysokim standardzie. Pomaga im w tym również orientacja w temacie, dlatego po otrzymaniu zamówienia, wybieramy osobę o określonej specjalizacji. 

Klienci zamawiają transkrypcję nagrań w różnych celach – do dalszej analizy, wykorzystania tekstu w innych materiałach, poszerzenia grupy odbiorców. Każdy zapis musi więc wyróżniać najlepsza jakość, aby mogli je zrealizować. Możesz na nią liczyć, wybierając nasze usługi. 

Przeczytaj nasze inne Case Study:

Tłumaczenie i transliteracja adresów wysyłkowych za pomocą narzędzia do automatyzacji tłumaczeń. Zlecenie dla branży logistycznej

Transliteracja i tłumaczenia SEO w pozycjonowaniu zagranicznym. Realizacja dla firmy konsultingowej

Glosariusze w pracy tłumacza. Jak z ich pomocą personalizujemy tłumaczenia?