Jak założyć firmę w Norwegii? Co to jest spółka AS, NUF i enkelpersonforetak?

Ilu jest Polaków w Norwegii? Według oficjalnych statystyk, norweska Polonia to ok. 100 tys. osób, co stanowi mniej więcej 2% całej populacji kraju fiordów. Okazuje się, że polska społeczność w tym kraju jest bardzo przedsiębiorcza, ponieważ zgodnie z oficjalnymi informacjami z norweskiego urzędu statystycznego, nad fiordami działa ok. 40 tys. polskich podmiotów gospodarczych. Prawdopodobnie ogromny wpływ na to może mieć fakt uproszczonych procedur administracyjnych przy zakładaniu biznesu. Jak zarejestrować firmę w Norwegii?

Kto może założyć firmę w Norwegii?

Sprawę rozpoczęcia biznesu za granicą ułatwia fakt wejścia Polski do Unii Europejskiej w 2004 roku. Mimo że Norwegia nie należy do tej wspólnoty, to jako członek Europejskiego Obszaru Gospodarczego gwarantuje swobodę osiedlania się, podejmowania pracy czy właśnie otwierania firmy dla obywateli krajów UE. W praktyce wystarczy więc, że zarejestrujesz swój pobyt i wyrobisz swój numer personalny (najpierw d-nummer, później fødselsnummer). To wszystko – od teraz możesz załatwiać sprawy urzędowe nad fiordami.

Jak założyć firmę w Norwegii?

Mając podstawę do kontaktowania się z urzędami, możesz założyć firmę w Norwegii. Zanim to zrobisz, powinieneś wybrać formę działalności gospodarczej, która będzie najbardziej dla Ciebie odpowiednia. Zasadniczo masz do wyboru jeden z trzech typów firmy – enkeltpersonforetak (ENK), aksjeselskap (AS) i norskregistrert utenlandsk foretak (NUF). Czym one się różnią od siebie i jak je założyć?

Enkeltpersonforetak – co to jest i jak założyć?

Najbardziej powszechną formą działalności gospodarczej w Norwegii jest enkeltpersonforetak. Jest to odpowiednik polskiej jednoosobowej działalności gospodarczej, w ramach której ponosisz odpowiedzialność całym swoim majątkiem, ponieważ nie ma rozdziału między dochodami firmy a dochodami właściciela.

Rejestracja enkeltpersonforetak w Norwegii wymaga podjęcia raptem kilku kroków. Wystarczy zgłosić ją zgłosić do rejestru podmiotów gospodarczych (enhetsregisteret). Opcjonalnie możesz dokonać wpisu w rejestrze przedsiębiorców (foretaksregisteret), jest to jednak czynność odpłatna i nie musisz tego robić od samego początku. Chyba, że prowadzisz działalność handlową lub już na starcie będziesz zatrudniać więcej, niż 5 pracowników. Pamiętaj też, że zatrudniając nawet jedną osobę, musisz dodatkowo zarejestrować się w rejestrze pracodawców (Aa-registeret).

Enkelrpersonforetak – jakie jeszcze są plusy i minusy?

Poza wielką odpowiedzialnością za wyniki działania firmy, do minusów prowadzenia ENK należy zaliczyć również fakt, że taki właściciel nie podlega pod przepisy regulujące prawa pracownika. Tym samym nie może liczyć na świadczenie urlopowe (feriepenger), zaś po zamknięciu firmy nie może liczyć na zasiłek dla bezrobotnych (dagpenger). Nie przysługują mu również przywileje wynikające z ustawy o wypadkach w pracy, a także z ustawy o sporach płacowych.

Prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej w Norwegii to również szereg korzyści. O popularności ENK decyduje przede wszystkim prosty sposób jej rejestracji. Dodatkowo jest to idealne rozwiązanie dla osób, które nie chcą mieć żadnych wspólników i samodzielnie chcą decydować o rozwoju własnej firmy. Co ważne, do rejestracji ENK w Norwegii nie musisz posiadać żadnego kapitału założycielskiego.

Co to jest i jak założyć spółkę AS w Norwegii?

Znacznie inaczej wyglądają warunki prowadzenia aksjeselskap. Jest to odpowiednik polskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i w zasadzie funkcjonuje dokładnie w takich samych warunkach prawnych. Rejestracja spółki AS w Norwegii wymaga również spełnienia większej ilości formalności, a także zadbania o odpowiednie dokumenty. Nie możesz zapomnieć o:

1. Umowie spółki.
2. Bilansie otwarcia.
3. Protokole z posiedzenia rady nadzorczej.
4. Potwierdzeniu wpłaty kapitału założycielskiego.

Musisz również zadbać o wpisy do takich samych rejestrów, co w przypadku rejestracji ENK. Dodatkowo zakładając spółkę AS, jesteś zobowiązany o jej zgłoszenie do rejestru przedsiębiorców (foretaksregisteret), co w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej nie jest obligatoryjne na początku.

Spółka AS w Norwegii – jakie są plusy i minusy?

Rejestracja spółki AS w Norwegii wiąże się z określonymi zaletami. Przede wszystkim odpowiedzialność majątkowa za długi firmy ograniczona jest wyłącznie do wysokości wniesionych udziałów przez każdego z udziałowców. Dodatkowo właściciel takiej spółki może być w niej zatrudniony, dzięki czemu przysługują mu wszystkie przywileje pracownicze, ze świadczeniem urlopowym i prawem do zasiłku dla bezrobotnych włącznie.

Jakie są w takim razie minusy? Przede wszystkim sama rejestracja spółki AS w Norwegii wymaga spełnienia znacznie większej ilości formalności, niż ENK. Dodatkowo cała procedura jest droższa. Musisz się też liczyć z wyższymi kosztami prowadzenia działalności gospodarczej, co bezpośrednio wynika z konieczności prowadzenia bardziej zaawansowanej księgowości, a także wymogów raportowania. Warto przy tym pamiętać, że tego typu podmioty są często kontrolowane przez norweskie urzędy, toteż do formalności należy przykładać jeszcze większą uwagę, niż przy ENK.

Jak działa i jak założyć NUF?

Obok ENK i spółki AS, istnieje jeszcze trzeci sposób na rejestrację firmy w Norwegii. Warunek do spełnienia jest w zasadzie jeden – musisz posiadać zarejestrowaną działalność gospodarczą w innym kraju. Możesz wówczas jedynie otworzyć oddział w kraju fiordów, czyli tzw. norskregistrert utenlandsk foretak (NUF). Istnieją w zasadzie dwa typy NUF’ów – z przedstawicielem VAT i z osobą kontaktową.

Co to jest NUF z przedstawicielem VAT i jak założyć?

NUF z przedstawicielem VAT to nic innego, jak oddział zagranicznej firmy w Norwegii wpisany do rejestru VAT. Nie musisz dysponować kapitałem założycielskim, masz za to obowiązek wysyłać raporty podatkowe do norweskiego urzędu skarbowego. Wymagana jest również rozbudowana administracja do obsługi kontraktów o wysokiej wartości. Ponadto ten typ działalności narażony jest na wzmożone kontrole ze strony norweskich organów kontrolnych.

Musisz też wiedzieć, że NUFy nie cieszą się wysokim zaufaniem wśród norweskich przedsiębiorców. Banki mogą też robić problemy z otwarciem rachunków, zaś firmy ubezpieczeniowe z podpisywaniem umów. Sama rejestracja oddziału wymaga spełnienia szeregu formalności, a przede wszystkim zgłoszenia do Brønnøysundregistrene. Poprawnie wypełniony wniosek musi zawierać:

• akt założycielski,
• statut firmy,
• wpis do rejestru firm w kraju macierzystym,
• dane adresowe,
• wszystkie wymagane pełnomocnictwa,
• nazwę oddziału w Norwegii,
• zakres planowanej działalności,
• dane osobowe osób odpowiedzialnych za prowadzenie NUF.

Co to jest NUF z osobą kontaktową w Norwegii?

Z podobnymi problemami musi uporać się również NUF z osobą kontaktową. Norweskie firmy również nie darzą zbyt dużym zaufaniem takie podmioty i to samo dotyczy norweskich banków oraz firm ubezpieczeniowych. Niemniej znacznie prostsza jest sama rejestracja tego typu oddziału, łatwiejszy staje się też nadzór nad dokumentacją operacyjną. Poza tym nie ma większych różnic między rejestracją i prowadzeniem NUF z osobą kontaktową i przedstawicielem VAT.

Założenie firmy w Norwegii – dodatkowe obowiązki

Musisz pamiętać, że samo założenie firmy w Norwegii to nie koniec formalności. Jako norweski przedsiębiorca, będziesz podlegać pod krajowe przepisy prawa regulujące to, w jaki sposób należy prowadzić działalność gospodarczą nad fiordami. Do najważniejszych obowiązków należy zaliczyć wszelkie czynności, które musisz podejmować względem urzędu skarbowego (Skatteetaten). Dosyć dużą specyfiką jest fakt, że płacisz go w formie zaliczek przez cały rok, a po zamknięciu okresu rozliczeniowego Skatteetaten dokonuje rozliczenia i daje informację, ile jeszcze zostało Ci do zapłaty. Podatek dochodowy płacony jest w czterech ratach (ENK) lub w dwóch ratach (spółki AS). 

Dodatkowym obowiązkiem jest podatek VAT, o ile oczywiście musiałeś wpisać się do rejestru Merverdiavgiftsregisteret. Podatek ten rozliczany jest w formie deklaracji, którą musisz składać co dwa miesiące za pomocą portalu Altinn.no. Każdy raport VAT musi zawierać wyciągi z konta za dany okres, wszystkie wystawione faktury, a także dokumentację dotyczącą poniesionych kosztów.

HMS, czyli przepisy BHP w Norwegii

Dopóki sam prowadzisz firmę, nie musisz przejmować się norweskimi przepisami BHP (czyli HMS). Jednak w momencie zatrudnienia chociażby jednego pracownika, stajesz się pracodawcą, a tym samym powinieneś zacząć orientować się w regulacjach HMS. Co ważne, jako przedsiębiorca sam musisz odbyć podstawowy kurs HMS. Musi go odbyć również kierownik, o ile jest wyznaczony. Przy większych zespołach, przekraczających 10 pracowników, niezbędne będzie wyznaczenie dodatkowo przedstawiciela ds. BHP (verneombud). Każdy pracodawca powinien przeprowadzić również analizę ryzyka zawodowego.

Jak założyć firmę w Norwegii? Czy to jest opłacalne?

Teoretycznie, założenie firmy w Norwegii nie jest czymś nie do przejścia. Szczególnie łatwo zarejestrujesz jednoosobową działalność gospodarczą. Musisz jednak pamiętać o formalnościach, których jako przedsiębiorca musisz przestrzegać. Podjęcie tego trudu może być jednak wyjątkowo opłacalne, szczególnie biorąc pod uwagę przyszłe zyski. Zanim jednak norweskie firmy nabiorą do Ciebie zaufania, może minąć trochę czasu. Gdy jednak uda Ci się zbudować markę w Norwegii, nie będziesz miał większych problemów z łapaniem nowych zleceń. Kraj fiordów wyróżnia się prężnie działającą gospodarką, której masz szansę stać się częścią. 

Czy tłumaczenia są potrzebne prowadząc firmę w Norwegii?

Pamiętaj – gdy już zdecydujesz się na założenie firmy w Norwegii, zadbaj o dobre tłumaczenia na norweski. Norwedzy niechętnie komunikują się w innych językach, wymagając od swoich kontrahentów i współpracowników przynajmniej podstawowej znajomości norweskiego. Dlatego poprawność językowa wszystkich materiałów powiązanych z firmą może okazać się decydująca przy pierwszym kontakcie z przyszłym klientem. Z chęcią pomożemy Ci w tłumaczeniach – skorzystaj z naszego wygodnego formularza i zamów bezpłatną ofertę.

Przeczytaj również:

• Zarobki w Norwegii w 2022 roku – jakie są minimalne stawki godzinowe?
• Jak założyć firmę w Norwegii? Co to jest spółka AS, NUF i enkelpersonforetak?
• Status pendler w 2022 roku i rozliczenie podatku za 2021 rok