Język ukraiński i Ukraińcy. Kim są i czym wyróżnia się ich język?

W mediach można zauważyć ogromną ilość komunikatów w języku ukraińskim. Mowa tu m.in. o wiadomościach, postach w mediach społecznościowych oraz filmach. Jest to spowodowane aktualną sytuacją na Ukrainie. Otóż 24 lutego prezydent tego kraju – Wołodymyr Zełenski ogłosił tam stan wojenny. Nie ma więc nic dziwnego w tym, że wiele osób z zaciekawieniem przygląda się całemu temu zdarzeniu. Jeżeli jesteś jedną z nich, to dobrze trafiłeś. Artykuł ten przeznaczony jest dla każdego, kto interesuje się Ukrainą, jej kulturą i językiem oraz pragnie poznać jej historię.

Podstawowe informacje na temat ukraińskiego

Ukraiński należy do rodziny języków wschodniosłowiańskich, będących podgrupą języków indoeuropejskich, co czyni go bliskim kuzynem języka polskiego, serbskiego, czeskiego, rosyjskiego, białoruskiego i bułgarskiego. Szacuje się, że ma on około 40 mln mówców na całym świecie. Usłyszeć go można w Ukrainie, gdzie ma status języka urzędowego. Oprócz tego posługują się nim społeczności ukraińskie w Rosji, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Mołdawii, Polsce i na Białorusi. Jest zapisywany alfabetem ukraińskim, będącym odmianą cyrylicy. Warto również wspomnieć o tym, że dzieli się ona na trzy zespoły dialektów: północne, południowo-wschodnie i południowo-zachodnie.

Język ukraiński historia

Najdawniejsze ślady ukraińskiego pojawiają się w tekstach z XII–XIII wieku. Przez lata swojego rozwoju, ukraiński był wielokrotnie atakowany. Otóż pod koniec XVIII w. Zachodnia Ukraina (Galicja) została przejęta przez Austrię, a reszta kraju była stopniowo przyłączana do Cesarstwa Rosyjskiego. Co było dalej? W 1863 roku Rosyjski rząd wydał rozkaz zakazujący publikacji ukraińskich tekstów.

Ukrainę nazywano Małą Rosją, a jej język Małorosyjskim. Po rewolucji rosyjskiej 1917 r. ukraiński uzyskał w regionie równy status. Jednak przymusowa „rusyfikacja” została wznowiona w latach 30. i nastąpiły kolejne próby stłumienia tego języka. Ukraiński stał się oficjalnym językiem Ukrainy w 1989 r., a w 1996r. został ponownie uznany za jedyny oficjalny język w konstytucji kraju.

Czy język ukraiński jest podobny do rosyjskiego?

W związku z wymienionymi wyżej wydarzeniami można zauważyć liczne podobieństwa między rosyjskim a ukraińskim, głównie w słownictwie. Wiele ukraińskich wyrazów ma podobną, a nawet identyczną wymowę oraz ten sam zapis co rosyjskie słowa. Warto również wspomnieć o tym, że bardzo często uważa się, że oba te języki są niemalże jednakowe. Prawda jest taka, że dzieli je całkiem sporo.

Zobacz: Z jakich języków zapewniamy tłumaczenia na polski?

Czym się różni język ukraiński od rosyjskiego?

Czym ukraiński różni się od języka rosyjskiego? Pierwsza odmienność pojawia się już w cyrylicy. Otóż w jej ukraińskiej wersji znajdują się litery, których nie ma w grażdance (rosyjskiej cyrylicy). Są to: “Є є,” “Ї ї,” oraz “І і.”. Co więcej, w ukraińskim alfabecie nie występują takie rosyjskie znaki jak “ы,” “Ё ё,” oraz “ъ” (tzw. „twardy znak”). Kolejna różnica pojawia się w wymowie. Mieszkańcy Ukrainy wymawiają spółgłoski o wiele bardziej miękko niż Rosjanie. Litera “Гг” jest przez nich odczytywana podobnie do polskiego “h”, podczas gdy w Rosji znak ten jest wymawiany jako “g” lub „w” – w zależności od miejsca akcentu. Dodatkowo na Ukrainie nie pojawia się proces “akania”, czyli odczytywania litery “О” jako “a”.

Podstawowe zasady wymowy

Skoro o wymowie mowa, to warto poznać jej podstawowe zasady. Ukraińską cyrylicę czyta się następująco:

• а, jak polskie a
• б, jak polskie b
• в, jak polskie w
• г, jak polskie h (dźwięczne)
• ґ, jak polskie g
• д , jak polskie df
• е, jak polskie e
• є , jak polskie ie, je
• ж, jak polskie ż
• з, , jak polskie z
• и , jak polskie y
• і, jak polskie i
• ї, jak polskie ji
• й, jak polskie j
• к, jak polskie k
• л, jak polskie ł (przedniojęzykowe) lub l
• м, jak polskie m
• н, jak polskie n
• о, jak polskie o
• п, jak polskie p
• р, jak polskie r
• с, jak polskie s
• т, jak polskie t
• у, jak polskie u
• ф, jak polskie f
• х , jak polskie ch (bezdźwięczne)
• ц, jak polskie c
• ч, jak polskie cz
• ш, jak polskie sz
• щ, jak polskie szcz
• ю , jak polskie iu, ju
• я, jak polskie ia, ja

Język ukraiński a białoruski

Wróćmy na chwilę do tematu podobieństwa. Otóż współczesne badania pokazują, że między rosyjskim a ukraińskim występuje jedynie 11 cech wspólnych, podczas gdy między ukraińskim a białoruskim można ich zaobserwować aż 29. Znacznie bliżej jest mu również do czeskiego i słowackiego (23 podobieństwa), polskiego (22 podobieństwa) oraz chorwackiego i bułgarskiego (21 podobieństw). Jak więc widzisz, twierdzenie, że ukraiński jest niemalże identyczny jak rosyjski jest błędne. Istnieją języki z o wiele większą liczbą cech wspólnych.

Język ukraiński ciekawostki

Przyszła pora, abyś poznał kilka ciekawostek na temat ukraińskiego. Jedną z nich jest fakt, że najpopularniejszą literą jest „П”.  To od tego znaku zaczyna się największa liczba słów.  Natomiast najmniej używaną literą jest „Ф”. Kolejną ciekawostką jest to, że język ten został uznany za jeden z najbardziej melodyjnych na świecie (zaraz po włoskim). Co więcej, jest on bogaty w synonimy. Dla przykładu słowo „horyzont ” ma ich aż 12. Rekordową ilość ma czasownik „pobić”, który można zastąpić 45 innymi wyrazami. Warto również wspomnieć, że w ukraińskim pojawia się olbrzymia ilość zdrobnień. Nawet słowo „wrogowie” ma swoją zdrobniałą formę.

Zwroty, które warto znać

Na koniec przygotowaliśmy dla Ciebie listę zwrotów, które aktualnie mogą okazać się bardzo przydatne. Zapewne wiesz, że w związku z trwającą na Ukrainie wojną, w Polsce pojawia się coraz więcej uchodźców. Szukają oni wsparcia i schronienia. Warto jest więc wiedzieć, w jaki sposób można się do nich zwrócić.

• Dzień dobry (rano) / Доброго ранку [Dobroho ranku],
• Dzień dobry (po południu) / Доброго дня [Dobroho dnia],
• Cześć / Привіт [Prywit],
• Jak się nazywasz? / Як тебе звати? [Jak tebe zwaty?]
• Czy czegoś potrzebujesz? / Тобі що-небудь потрібно? [Tobi potribna dopomoga?],
• Czy chcesz coś zjeść? / Чи ти хочеш поїсти? [Czy Ty choczehsz poisty?],
• Czy chce Ci się pić? / Ти хочеш пити? [Ty choczesz pyty?],
• Tak / Так [Tak],
• Nie / Ні [Ni],
• Proszę / Будь ласка [Budʹ łaska],
• Dziękuję / Дякую [Djakuju],
• Przepraszam / Вибачте [Vybachte],
• Nie ma za co / Нема за що [Nema za szczo].

Tłumaczenia ukraińskiego całkowicie online

Relacje polsko-ukraińskie od wielu lat ulegają coraz wyraźniejszej poprawie. Utrzymanie tych relacji wymaga sprawnych tłumaczeń polsko-ukraińskich, jak i tłumaczeń ukraińsko-polskich. Warto wiedzieć, jak zamówić je szybko, wygodnie i całkowicie online. Może okazać się to szczególnie znaczące w perspektywie kilku najbliższych lat. Ostatecznie wiele wskazuje na to, że wielu Ukraińców przybędzie w Polsce, w Ukrainie zaś pojawi się sporo możliwości rozwoju. Zarówno osobistego, jak i biznesowego. W dogadamycie.pl… dogadamy Cię po ukraińsku.

Interesuje Cię inny język? Zobacz wszystkie >>języki tłumczeń<<