Narzędzia wspomagające pracę tłumacza, czyli jak pomóc sobie w codziennej pracy

Praca przy tłumaczeniach to marzenie wielu osób, które fascynują się językami i szeroko pojętą lingwistyką. Obecność w tej branży wiąże się z wieloma możliwościami rozwoju zawodowego, ale też łączy się z nią całkiem sporo ograniczeń. Potrafi być wymagająca, kiedy napływa wiele zleceń przekładu, a dodatkowo trafiają się trudne zamówienia.

Musisz wówczas wiedzieć, w jaki sposób ułatwić sobie codzienną pracę i jakie narzędzia dla tłumacza będą ją wspomagać. Wybraliśmy kilka najważniejszych i najlepiej sprawdzających się rozwiązań dla tej branży.

Narzędzia dla tłumacza, które mogą Ci się przydać

Rozwój nowoczesnych technologii spowodował gruntowne zmiany w wielu branżach. Nie inaczej jest w sektorze usług tłumaczeniowych (LSP). W efekcie powstało wiele narzędzi dla tłumacza, z których możesz korzystać i w ten sposób lepiej organizować sobie codzienną pracę. Jednymi z nich są narzędzia CAT, które znacząco przyspieszają cały proces tłumaczenia.

Narzędzie CAT i pamięć tłumaczeniowa – jak z nich korzystać?

CAT to skrót od angielskich słów „Computer Aided Translator”. Narzędzia wykorzystujące tę technologię opierają się na pamięci tłumaczeniowej (translation memory), która gromadzona jest w bazie danych. W praktyce działają więc tak, że użytkownik oprogramowania wrzuca do niego plik do tłumaczenia, który jest procesowany, a wynikiem jego pracy są gotowe propozycje tłumaczeń określonych słów, zdań czy innych segmentów tekstu. Zadaniem tłumacza jest weryfikacja, czy dane tłumaczenie pisemne ma sens, a jeśli nie ma – poprawienie wybranego fragmentu. 

Bazę pamięci tłumaczeniowej można również rozbudowywać. Konieczne są do tego glosariusze – słowniki dla tłumaczy. Zazwyczaj dostarczają je klienci, kiedy chcą, aby w tłumaczeniu znalazła się określona terminologia, zgodna z ich branżą albo prowadzoną komunikacją marketingową. W słownikach znajdują się pojęcia, komentarze, grafiki, linki do zewnętrznych źródeł i inne elementy, które mają wspomóc pracę tłumacza. Poza tym każdy tłumacz może tworzyć glosariusze wewnętrzne. Kiedy spotykasz się z nowymi terminami – zapisz w bazie terminologicznej ich tłumaczenie. To dobra praktyka na przyszłość, która ułatwi Ci pracę przy wielu projektach tłumaczeniowych. 

Chociaż korzystanie z programów typu CAT wiąże się z wieloma korzyściami – przede wszystkim optymalizacją czasu pracy – to warto zdawać sobie sprawę, że nie zastąpią one póki co pracy człowieka. W dalszym ciągu wymagana jest ręczna weryfikacja. Zdarza się, że propozycje programu komputerowego nie są poprawne językowo, w związku z czym wymagana jest korekta zdań.

Doskonale to widać na przykładzie DeepL czy Tłumacza Google, które również opierają się na pamięci tłumaczeń. Chociaż jakość tłumaczeń wykonywanych za pomocą tych programów jest coraz lepsza, to w dalszym ciągu ingerencja fizycznego tłumacza jest niezbędna dla spójności przekładu.

Przykłady programów do tłumaczenia – Trados, OmegaT, MateCAT

Tak naprawdę jest bardzo wiele programów typu CAT, które ułatwiają pracę tłumacza. Często to biuro tłumaczeń wybiera ten, na którym się pracuje. Wszyscy tłumacze mają więc dostęp chociażby do wszystkich glosariuszy czy też mogą tworzyć glosariusze wewnętrzne, o których wspominaliśmy. Taka współpraca ma wiele zalet. 

Jednak, jeśli przyjdzie Ci samemu wybierać narzędzie CAT, to naprawdę jest ich sporo na rynku. Zebraliśmy te najpopularniejsze, za pomocą których możesz przetłumaczyć zlecenie i wspomagać się ich pamięcią tłumaczeniową. 

SDL Trados Studio

To program stworzony przez niemiecką firmę, nazywany potocznie Trados. Narzędzie tłumaczeniowe jest polecane zarówno dla biur, jak i indywidualnych tłumaczy.  Pomaga w skróceniu czasu realizacji tłumaczenia, zapewnienia spójność terminologii oraz umożliwia zbudowanie pamięci tłumaczeniowej, dostosowanej do potrzeb bieżących zamówień. Wygodnie można w nim zarządzać plikami zleceń, co sprawia, że wśród programów tego typu jest jednym z popularniejszych narzędzi. Można wypróbować go za darmo przez 30 dni. Niestety później jest narzędziem płatnym. 

OmegaT

OmegaT to narzędzie wspomagające tłumaczenie, które jest całkowicie darmowe. Jego zaletą jest także łatwość obsługi, intuicyjny interfejs, obszerna dokumentacja i wsparcie techniczne. Program dla tłumaczy został napisany w języku Java, dzięki czemu jest bardziej elastyczny – można go uruchomić na wielu urządzeniach i systemach operacyjnych, na których będzie tak samo płynnie działał. Niestety utrudnieniem w jego użytkowaniu może być dla niektórych ręczne kopiowanie tekstu, bo OmegaT nie radzi sobie z odczytywaniem plików pakietu MS Office wymagających tłumaczenia np. dokumentów Worda. 

MateCat

Kolejny dobry program CAT, który pomoże w tłumaczeniu plików, to MateCat. Pozwala na załadowanie plików z komputera albo Dysku Google. Obsługuje 68 różnych formatów plików, a wpisywanie tragów pozwala zachować oryginalne ich formatowanie. MateCat to narzędzie zapewniające szybszą i wydajniejszą pracę również dzięki sprawnie działającemu Supportowi. Można jednak z niego korzystać tylko w określonych przeglądarkach np. Google czy Safari. 

Jeszcze więcej na temat narzędzi CAT przeczytasz w naszym artykule: Narzędzia CAT dla Tłumacza – Trados i alternatywy

Edytory tekstu – dlaczego warto ich używać?

Często wadą programów typu CAT jest brak korekty językowej, a więc kontroli jakości treści. Po wykonaniu tłumaczenia najlepiej wkleić je do edytora tekstowego np. Microsoft Word, Open Office Writer czy Google Doc. Co nam to da? Przede wszystkim zauważymy i poprawimy wszelkie powtórzenia, nieprawidłową pisownię, błędy językowe czy nawet ortograficzne, które każdemu mogą się przytrafić. Szybka korekta językowa pozwoli uzyskać lepszą jakość tekstu tłumaczenia. Uwaga jednak przy jego ponownym przeklejaniu! Nie wszystkie narzędzia CAT zachowują formatowanie źródłowe.

Po wgraniu pliku ponownie albo przeklejeniu jego treści, sprawdź raz jeszcze wygląd przekładu, zanim wyślesz go do klienta, 

Darmowe programy do rozmów online

Zapewne wiesz, że narzędzia CAT to nie jedyne, czego potrzebujesz w codziennej pracy. Prawidłowo dobrane narzędzia dla tłumacza to również programy, dzięki którym jesteś w stanie rozmawiać przez Internet ze swoimi klientami, współpracownikami czy przełożonymi w biurze tłumaczeń lub firmie, która Cię zatrudnia. 

Ma to szczególne znaczenie w kontekście tego, że praca tłumacza w gruncie rzeczy to praca zdalna. Coraz częściej osoby będące w tej branży to freelancerzy, którzy muszą komunikować się z kilkoma osobami, mieszkającymi w różnych miejscach. Na szczęście rozwój techniki umożliwia, a nawet ułatwia komunikację. Rozwiązania takie jak Jitsi, Google Meet czy Skype mogą dać Ci ogromną oszczędność czasu.

Jitsi

Ogromne możliwości komunikacyjne otrzymasz, korzystając z platformy Jitsi. Umożliwi Ci ona nie tylko prowadzenie rozmowy za pomocą dźwięku i wizji, ale również udostępnienie swojego ekranu i pokazanie np. swojej prezentacji. Ogromnym atutem tego programu jest fakt, że w konferencjach może uczestniczyć nawet kilkadziesiąt osób. Dodatkowo deweloperzy Jitsi stworzyli mnóstwo dodatków, dzięki którym możesz np. nagrywać wszystkie spotkania.

W jaki sposób korzystać z Jitsi? Zasadniczo są dwie drogi, a jedną z nich jest skorzystanie z zewnętrznych serwerów. Utworzenie pokoju rozmów wymaga wykonania prostego kroku — wejścia na stronę meet.jit.si, wpisanie w formularzu nazwy pokoju i wysłania linku do wszystkich uczestników. Pamiętaj jednak, że stworzony link zniknie po jakimś czasie i w przypadku organizowania kolejnego spotkania, będziesz musiał go wygenerować ponownie.

Drugim rozwiązaniem jest zainstalowanie programu na własnym serwerze. Chociaż wymaga to pewnej wiedzy technicznej, to w zamian zyskujesz m.in. stałe linki do spotkań organizowanych cyklicznie. 

Google Meet

Bardzo podobnym rozwiązaniem do Jitsi jest Google Meet. W tym przypadku również możesz tworzyć spotkania lub dołączać do nich za pomocą kodu lub linku. Na rozmowach video masz też opcję udostępniania swojego ekranu. Atutem tego programu jest fakt integracji z Twoim kontem Google. Istnieje więc możliwość zapisywania kontaktów, wykonywania połączeń telefonicznych do osób, które korzystają z Google Meet na swoich urządzeniach mobilnych, a także wysłania maila. Możesz też wpisywać spotkania w kalendarz, aby otrzymywać przypomnienia.

Co więcej — zarówno Jitsi, jak i Google Meet są przykładami popularnych programów, które zna wiele osób i zarazem darmowych narzędzi do rozmów video.

Skype

Część darmowych funkcji dostępnych jest również w Skype. Co ciekawe, jego autorzy poszli z duchem czasu i również stworzyli możliwość wygenerowania linku do wideokonferencji bez konieczności pobierania programu. Wystarczy wejść na www.skype.com/pl/free-conference-call i kliknąć „Utwórz bezpłatne spotkanie”. To wszystko – od teraz możesz wysłać wygenerowany link do osób, z którymi chcesz rozmawiać. I na tej samej zasadzie ktoś może Tobie wysłać link, za pomocą którego połączycie się na Skype’ie. 

Jednak to nie wszystko, ponieważ Skype stał się wielofunkcyjną platformą, która sprawdzi się też w większych organizacjach. Możesz np. tworzyć i zarządzać grupami oraz przydzielać im środki na abonamenty. Jeżeli prowadzisz swojego vloga lub bloga, możesz też zintegrować Skype’a ze swoimi kanałami, dzięki czemu masz możliwość np. udostępniania rozmowy z kimś ciekawym i to w czasie rzeczywistym. Część z zaawansowanych funkcji jest niestety płatna, niemniej ten wydatek daje Ci ogromne możliwości. 

Jakie są aplikacje do skanowania?

Praca nad tłumaczeniami wymaga nie tylko ułatwienia procesów z narzędziami CAT czy rozwiązań, dzięki którym rozpoczniesz rozmowy online. Bardzo często możesz potrzebować zeskanowania konkretnego dokumentu po to, aby np. wyodrębnić tekst z grafiki za pomocą narzędzi OCR czy wysłać skan tłumaczenia uwierzytelnionego do swojego klienta. Z pomocą przychodzą wtedy aplikacje do skanowania.

Jakie są aplikacje OCR do skanowania?

Rozpoznanie tekstu na zamkniętym pliku graficznym jest nie lada wyzwaniem. Zasadniczo masz dwa wyjścia z takiej sytuacji — przepiszesz wszystko ręcznie albo skorzystasz z programu OCR. Chcąc skorzystać z darmowych programów OCR, warto zastanowić m.in. nad OCR.Space, i2OCR, Fine Reader, Adobe Reader czy FreeOCR.net. Dostępne są również aplikacje mobilne OCR i tu masz do wyboru np. TextGrabber, CamScanner czy Office Lens. To, które z tych rozwiązań wybierzesz, zależy wyłącznie do Ciebie.

Jakie są mobilne aplikacje do skanowania?

Jeżeli nie chcesz funkcji OCR i potrzebujesz wyłącznie opcji skanowania dokumentów, wybór masz jeszcze większy. Do najlepszych darmowych aplikacji mobilnych tego typu należy zaliczyć m.in. Adobe Scan, CamScanner, Fast Scanner, Smart Doc Scanner czy Office Lens. Podobnie jak w przypadku programów OCR, również i w tym przypadku wybór powinien opierać się głównie na Twoich oczekiwaniach i potrzebach.

Jak zarządzać czasem pracy freelancera? Przydatne programy

Niezmiernie ważnym elementem pracy każdego tłumacza jest odpowiednie zarządzanie własnymi zadaniami. Szczególnie gdy pracujesz dla kilku zleceniodawców i samodzielnie musisz zdecydować, które zlecenia są priorytetowe, a które mogą jeszcze chwilę poczekać. Istnieje kilka ciekawych rozwiązań, dzięki którym lepiej zorganizujesz swój czas pracy. Platformy i aplikacje typowo do zarządzania zadaniami to Asana, HubSpot, Trello i Bitrix24. W tym ostatnim programie znajdziesz jeszcze inne dodatkowe funkcje, takie jak m.in. zarządzanie finansami czy wewnętrzny komunikator.

Narzędzia dla tłumaczy, które mogą Ci się przydać w zakresie optymalizacji czasu pracy, to również m.in. RescueTime. Jest to aplikacja, która zbiera informacje o tym, w jaki sposób korzystasz ze smartfona. Dzięki temu sprawdzisz, jak wiele czasu spędzasz na Facebooku i jak często czytasz np. branżowe artykuły. W codziennej pracy może Ci się przydać też Evernote do zarządzania notatkami, Flipboard do zbierania informacji czy chociażby HeadSpace, dzięki której wkroczysz w świat medytacji.

Inne narzędzia dla tłumacza – dostosuj je do siebie

Tak naprawdę od Ciebie zależy, jakie jeszcze narzędzia wspomagające tłumaczenie wybierzesz. Nie wyobrażasz sobie pracy bez muzyki? YouTube albo Spotify staną się Twoim najlepszym towarzyszem podczas realizacji zleceń. Jednak najlepiej w wersji Premium, bo niestety odtwarzacze muzyki zostały ostatnimi czasy zdominowane przez reklamodawców. 

A może szukasz narzędzia do współdzielenia plików, bo współpracujesz z innymi tłumaczami czy native speakerami? Google Drive czy Dropbox to klasyki jeśli chodzi o dyski wspólne i możliwość edycji dokumentów tekstowych lub pdf przez osoby, którym zostaną one udostępnione. Z łatwością wyszukasz w nich również pliki, które przydadzą się w trakcie tłumaczenia (po frazie z ich nazwy) albo możesz gromadzić bazę artykułów czy źródeł, które będą pomocne w przyszłości.

I na koniec – w przesyłaniu dużych plików lub ich całych folderów pomoże Ci WeTransfer. Narzędzie jest bezpłatne, podajesz mail w oknie serwisu, wgrywasz pliki, a link do nich przekazujesz docelowej osobie. Prawda, że proste?

Obojętne, jakie programy wspomagające tłumaczenie wybierzesz, czy skorzystasz z listy najlepszych narzędzi, często płatnych, czy jednak pobierzesz te mniej popularne, które odpowiadają Ci funkcjami, najważniejsze, aby wykonywana praca była dla Ciebie wygodna i efektywna. Ułóż sobie ją tak, aby codziennie przynosiła satysfakcję.

Polecamy również artykuły:

• Podpis kwalifikowany – 10 pytań i odpowiedzi
• Profesjonalny Tłumacz – czyli jaki powinien być?
• Programy OCR, czyli rozpoznawanie tekstu na obrazie