Glosariusze w pracy tłumacza. Jak z ich pomocą personalizujemy tłumaczenia?

Glosariusze są przykładem narzędzi wspomagających proces tłumaczenia. Usprawniają pracę tłumaczy, ale też pozwalają wykonywać personalizowany przekład, ważny szczególnie dla rozwoju biznesu. Ich wykorzystanie w naszym serwisie tłumaczeniowym jest możliwe dzięki wdrożeniu narzędzi do automatyzacji tłumaczeń m.in. CAT.

W artykule opisujemy, jak wyglądają zlecenia z glosariuszami, kto jest odpowiedzialny za ich dostarczenie lub wykonanie oraz podajemy przykłady właściwie zrealizowanych tłumaczeń z pomocą dostępnej w słownikach bazy terminów. 

Jak wygląda zlecenie z glosariuszem?

Zlecenie z glosariuszem zawiera nie tylko treść do przetłumaczenia, ale i plik – bazę danych dla tłumacza. W słowniku znajdują się wyrażenia źródłowe, ich tłumaczenia, przykłady zastosowania, komentarze, grafiki czy linki do dodatkowych materiałów, które mogą pomóc w tłumaczeniu dokumentów. Taki zestaw pozwala na szybkie i trafne tłumaczenie, spełniające oczekiwania klienta.

Przy każdym zleceniu tłumacz w pierwszej kolejności zapoznaje się z glosariuszem. Ułatwia to jego wykonanie i już na wstępie pozwala wysnuć odpowiednie wnioski – jaką terminologię musi posiadać tłumaczenie oraz jak osiągnąć najlepszy efekt przekładu.

Glosariusze stanowią więc pierwszą i najważniejszą wskazówkę, która wspiera realizację tłumaczenia. 

Ponadto, dzięki użyciu pamięci tłumaczeniowej, jeśli już wcześniej pojawiały się w tłumaczeniach wyrażenia czy zwroty obecne w zleceniu, CAT zaproponuje jedną z wersji tłumaczenia. Bardzo ważne jest jednak, aby tłumacz sprawdził, czy sugerowane tłumaczenie pasuje do kontekstu i konkretnego zlecenia. 

Mimo nowoczesnych narzędzi, czynnik ludzki pozostaje jak widać najważniejszy podczas realizacji tłumaczeń. 

Słownik dla tłumacza – kto jest za niego odpowiedzialny?

Najczęściej glosariusze dostarczają sami klienci. Wiele z nich to firmy, które prowadzą spójną komunikację marketingową, mają jasno określone cele biznesowe i są świadomi tego, że używana przez nich terminologia może być trudna w przekładzie. 

Podesłana przez nich baza pojęć czy wyrażeń pomaga w zachowaniu tone of voice również w treściach w innych językach. 

Jeśli jednak tłumacz nie otrzymuje od razu słownika z niezbędną terminologią, kontaktujemy się z klientem i prosimy o jego dostarczenie. Zwłaszcza kiedy branża, w której działa wymaga specjalistycznego słownictwa, a błędy w tłumaczeniu mogłyby mieć konsekwencje nie tylko wizerunkowe.

Przykład 1:

Instrukcje obsługi danego urządzenia zazwyczaj zawierają istotne wytyczne np. w sprawie pierwszego uruchomienia. Nieprawidłowo zastosowana terminologia może przyczynić się do niewłaściwego użytkowania urządzenia, co w konsekwencji doprowadzi do jego trwałego uszkodzenia.

Przykład 2:

Każdy kraj ma swoje wymagania dotyczące przestrzegania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Najczęściej występującym wymogiem jest powieszenie instrukcji obsługi maszyny, która musi być powszechnie dostępna. Znajduje się w niej specjalistyczna terminologia, odnosząca się np. do nazewnictwa poszczególnych części. Błędy popełnione podczas tłumaczenia instrukcji obsługi mogą nieść ze sobą poważne konsekwencje dla zdrowia i życia pracownika, który obsługuje daną maszynę.

To jeden z powodów, dla których tworzymy również glosariusze wewnętrzne. 

Własna baza terminów, czyli glosariusze wewnętrzne

Glosariusze wewnętrzne (tworzone przez tłumaczy) są szczególnie przydatne, kiedy klient nie dostarczy słownika dla tłumacza, a jego branża czy zlecone tłumaczenie wymagają użycia konkretnych terminów. 

Kiedy najczęściej są wykonywane? W przypadku zleceń specjalistycznych, technicznych, naukowych, medycznych, prawnych itp. Poza tym słowniki powstają też podczas realizacji wyjątkowo trudnych tłumaczeń specjalistycznych, które wymagały poświęcenia większej ilości czasu i uwagi przez tłumacza. 

Wykonywanie glosariuszy jest także działaniem przyszłościowym. Zawsze istnieje bowiem prawdopodobieństwo, że otrzymamy kolejne zlecenie od tego samego klienta lub klienta z tej samej branży, a ich realizację ułatwi posiadany już słownik. 

Często tworzymy glosariusze właśnie w przypadku długofalowej współpracy. I co bardzo ważne – na bieżąco je uzupełniamy.

Glosariusze a personalizacja tłumaczeń w XXI wieku

Tłumaczenia personalizowane to takie, które są dopasowane konkretnie do danego klienta, jego firmy, branży, w której działa. Wspierają osiągnięcie przez niego celów biznesowych, umożliwiają wejście na zagraniczne rynki z właściwie sformułowaną ofertą, opisami usług czy produktów. 

Glosariusze podnoszą jakość usługi tłumaczeniowej oraz pozwalają skrócić czas jej realizacji, co stanowi odpowiedź na potrzeby współczesnych firm. Ich używanie w codziennej pracy biura tłumaczeń odgrywa więc istotną rolę.

Przykłady najczęstszych branż i tłumaczeń z użyciem glosariusza

W większości przypadków użycia glosariuszy wymagają tłumaczenia techniczne, medyczne, naukowe, farmaceutyczne. Jednak nie tylko dla nich. Nawet z pozoru proste tłumaczenia, odnoszące się do codzienności mogą potrzebować fachowych terminów.

Przykładem tego jest branża gastronomiczna i jedno z wykonywanych przez nas tłumaczeń menu. Dzięki glosariuszowi tłumacz mógł właściwie przełożyć na język angielski następujące dania:

• kotlet pożarski („chopped meat cutlet” zamiast „pozharsky cutlet”)
• karkówka („chuck steak” zamiast „pork neck”)
• bitki wieprzowe („pork bitoks” zamiast „pork chops”)

Tłumaczenie dosłowne, bez odniesienia do nazw potraw, nie pozwoliłoby w tym przypadku na prawidłowe wykonanie tłumaczenia. A więc propozycje z karty nie byłyby zrozumiałe dla zagranicznych gości.

Takich przykładów jest wiele. Jednym słowem glosariusze przydają się podczas każdego zlecenia. Nie tylko w przypadku dużych firm i specyficznych branż, ale też lokalnych biznesów, prowadzących z pozoru popularną formę działalności.

Podsumowanie

Podczas pracy nad tłumaczeniem glosariusz jest cennym wsparciem dla tłumacza. Często dopytujemy o słowniki klientów, jednak sami również je tworzymy i na bieżąco uaktualniamy. Przydają się podczas wielu usług tłumaczeniowych, przyspieszając ich realizację. Dzięki nim możemy też lepiej spersonalizować każdy przekład, by spełniał on oczekiwania firm z różnych branż. 

Łącząc narzędzia do automatyzacji z potencjałem tłumaczy, możemy dostarczać wysokiej jakości tłumaczenia biznesowe. 

Jeśli potrzebujesz właśnie takich usług, zapraszamy do kontaktu.