ABC sprawozdania finansowego

Każda firma to liczby. Warto pamiętać, że to nie liczba i jakość Twoich Klientów czy realizowanych transakcji w miesiącu świadczą o rentowności firmy. Kluczowe znaczenie mają wyniki finansowe. Istnieje kilka sposobów na to, by pozyskać mierzalne, wiarygodne i obiektywne informacje na temat rentowności biznesu, który prowadzisz. Poznaj ABC sprawozdania finansowego!

Nie przejmuj się, jeżeli Twoja wiedza finansowa nie jest zbyt zaawansowana. Ale uważaj, zlecając to zadanie ludziom, którzy nie nadają się do oceny funkcjonowania firmy, za to dobrze radzą sobie z arkuszami kalkulacyjnymi. Nieuniknionym skutkiem takiego działania jest masa liczb i porównań, które niewiele mówią o sytuacji firmy i mogą wręcz doprowadzić do szkodliwych dla niej decyzji. Najlepszym rozwiązaniem jest połączenie wiedzy o firmie i finansach w pigułce – wtedy Twoje decyzje w obszarze funkcjonowania, wyników i możliwości firmy są oparte na mierzalnych wynikach, co daje nadzieję, że są właściwe.

W tym artykule opowiem o zasadach analizowania wyników finansowych, a następnie przedstawię rachunek zysków i strat w polskich i międzynarodowych standardach. W kolejnych wpisach opowiem o bilansie i cash flow. Po zapoznaniu się ze wszystkimi tymi artykułami, znacząco zwiększysz swoją wiedzę o kluczowych aspektach finansowych w biznesie.

Na początek 3 zasady patrzenia na cyfry firmy

1 – Patrz szerzej

Nie wystarczy, że dzisiaj znasz marże, na jakiej pracuje Twoja firma. Dobrze byłoby wiedzieć, jak była marża rok temu, jaka jest marża w podobnych do Twojej firmach i jaka jest średnia marża dla branży, w której pracujesz. Co to oznacza dla praktyków? Analizując wyniki Twojej firmy porównujesz je z tymi, którymi chwalą się Twoi konkurenci. Dopiero wtedy widzisz, czy jesteś dobry na tle branży, czy może już najlepszy.

2 – Patrz w przód i w tył

Kiedy planujesz nowy produkt musisz myśleć nie tylko o tym, czy pozwalają na to Twoje wyniki finansowe. Powinieneś również zdawać sobie sprawę z tego, jakie są prognozy gospodarcze czy przewidywane zachowania klientów. Dlaczego to jest dla Ciebie ważne? Bo musisz podjąć trudną decyzję, czy zainwestować w czasie dekoniunktury, czy lepiej gromadzić gotówkę i nie czekać. Premia za ryzyko inwestycyjne w czasie bessy (czyli złej koniunktury gospodarczej) jest z reguły wyższa od oprocentowania lokaty bankowej w czasie hossy (czyli dobrej koniunktury gospodarczej).

3 – Patrz krytycznie na swoje liczby

Firma to liczby – nie możesz zarządzać czymś, czego nie można zmierzyć. Ale uwaga, dane, a zwłaszcza prognozy osób zaangażowanych w proces, na przykład sprzedaży, będą „emocjonalnie” inne, bo stoją za nimi ludzie, którzy za ten proces odpowiadają. Jeśli ich osobisty interes wiążę się z liczbami, które przygotowują, mogą czegoś nie doszacować albo coś przeszacować. Marketingowiec-zapaleniec i pasjonat zawsze będzie planował ”w dół”, chcąc za wszelką cenę zrealizować wymarzony projekt sklepu online. Czyli nie doszacuje kosztów, a Ty ich potem nie ukryjesz, bo w finansach firmy, nie ukryje się niczego.

Pamiętając o patrzeniu szerzej, w przód, w tył i krytycznie możesz zabrać się do analizy sprawozdania finansowego.

Czym jest rachunek zysków i strat?

Nazywany też rachunkiem wyników pokazuje przychody i wydatki w czasie miesiąca, kwartału czy roku. Jeżeli wiesz jaki jest przychód i jakie są koszty możesz wyliczyć marżę. Przychód to głównie sprzedaż, której nie należy mylić ze środkami pieniężnymi. Tu panuje zasada memoriałowa, czyli sprzedażą jest moment wystawienia faktury, a nie moment płatności przez Twojego klienta. Od tych przychodów odejmuje się koszty. W ten sposób sprawdzasz, czy Twoja firma jest rentowna. W uproszczeniu, czy nie wydaje więcej, niż sprzedaje. Uwaga na słowa – wydaje i sprzedaje – w ujęciu rachunku zysków i strat, to są koszty i wystawione faktury sprzedaży, o wydatkach i wpływach opowiem przy okazji analizowania rachunku przepływów pieniężnych.

Rachunek zysków i strat może występować w dwóch wariantach – porównawczym i kalkulacyjnym. Jeżeli Twoja firma wybrała wariant kalkulacyjny, to oznacza, że jesteś producentem/wytwórcą własnych produktów, a wartość tych produktów składa się z wielu pozycji kosztowych. Wariant porównawczy zakłada przyporządkowanie kosztów według określonych rodzajów i jest wybierany przez na przykład firmy handlowe, czy usługowe.

Mając rachunek zysków i strat możesz wyliczyć wiele wskaźników, w tym marże w kategoriach sprzedaży i zysku. Na przykład, jeżeli interesuje Cię marża na sprzedaży, to możesz ją wyliczyć mając do dyspozycji rachunek zysków i strat. Jeżeli sprzedaż wyniosła 1000, a koszty 800, to zysk brutto wyniósł 200 (przychody minus koszty), czyli nasza marża to 20%. Proste, ale tylko na poziomie podstawowej definicji. Warto zacząć od takiego prostego wyliczenia, bo ono pokazuje, czy Twoja firma zarabia, czy traci pieniądze. Ta definicja pokazuje nam naszą marżę brutto, odważni idą dalej i chcą wiedzieć, jaka jest marża netto. Marżę netto wyliczymy podobnie – ale zamiast zysku brutto do wyliczenia weźmiemy zysk netto, czyli ten pomniejszony o zobowiązania podatkowe Twojej firmy. Moim ulubionym wskaźnikiem jest marża kontrybucyjna pierwszego poziomu – czyli cena sprzedaży pomniejszona o koszty zmienne, czyli koszty wytworzenia.

Czym są międzynarodowe standardy?

Mając w ręku rachunek zysków i strat Twojej firmy pamiętaj, że został przygotowany według polskich standardów rachunkowości. Co to oznacza? Jeżeli masz konkurencję na świecie, to nie porównasz wyliczenia marży, bo Twoja konkurencja zapewne używa międzynarodowych standardów sprawozdawczości finansowej (MSSF) – w języku angielskim używane jako International Financial Reporting Standards, IFRSs). MSSF (IFRSs) są używane w wielu krajach świata, w tym Australii, Indiach, Japonii, Kanadzie, Malezji, Meksyku, Norwegii, RPA, Rosji, ale na chwilę obecną jedynie Unia Europejska wprowadziła obowiązek zgodności z MSSF dla skonsolidowanych sprawozdań finansowych wszystkich spółek publicznych (od 2005 roku) i banków. W większości krajów firmy mają możliwość, ale nie obowiązek, stosowania MSSF (IFRSs) w przypadku jednostkowych sprawozdań finansowych.

Żeby trochę pomóc w czytaniu mamy dla Was angielską wersję rachunku zysków i strat, w wariancie porównawczym, czyli jak pamiętacie, dla firm handlowych, czy usługowych.

Sprawozdanie finansowe – poznaj kondycję swojej firmy

Samo posiadanie portfelu lojalnych klientów nie sprawia, że Twój biznes jest rentowny. Rzetelne i obiektywne sprawozdanie finansowe należy bez wątpienia do mierzalnych sposób weryfikacji kondycji firmy. Decydując się na takie rozwiązania, przestrzegaj trzech podstawowych zasad: 

• Patrz szerzej. 
• Patrz w przód i w tył. 
• Bądź krytyczny dla swoich liczb.

Uzyskasz dzięki temu istotne fakty o tym, że Twoja firma przynosi zyski. To one stanowią o sensowności prowadzenia biznesu, ponieważ właściwie zainwestowane nadwyżki pozwalają Ci się rozwijać. Prawidłowo wykonane sprawozdanie jest również punktem wyjściowym do wprowadzenia nowych produktów lub usług do oferty, ponieważ dostajesz informacje o prognozach koniunktury gospodarczej, a także o przewidywanych zachowaniach konsumentów. Firma to liczby, zaś gdy są one rzetelnie policzone, to łatwiej Ci zarządzać swoim biznesem.

O czym przeczytasz następnym razem?

W następnym artykule opowiemy o bilansie firmy, jak go czytać, co wynika z aktywów i pasywów Twojej firmy, jakie przydatne wnioski możesz wyciągnąć, mając do dyspozycji cyfry bilansowe. 

Sprawdź:

• Aplikacja skanująca i świat staje się lepszy
• Jakie są ciekawe grupy na Facebooku i jak je wykorzystać w biznesie?
• Co Ci małpy powiedzą?